Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), Türkiye’de 2026 yılının ikinci çeyreğinde devreye alınacak. Uzman görüşleriyle TES’in temel amacı ve BES ile arasındaki ayrımlar, yeni yapının işleyişi ve çalışanlar ile işverenler üzerindeki etkileri açıklanıyor. TES, SGK’nin mevcut emeklilik modeline göre farklı bir yapı sunuyor; ancak SGK’nin tam alternatifi olarak görülmemesi gerektiği vurgulanıyor.
Uzman İsa Karakaş, TES’in amacı ve uygulanabilirliği üzerinde dururken, mevcut BES birikimlerinin TES’e entegrasyonunun nasıl işleyeceğini netleştiriyor. Ayrıca sisteme katılım şartları, cayma haklarının kaldırılması ve devlet katkısının nasıl işlediği gibi kritik noktaları ele alıyor.
Çalışanlar için temel farklar arasında, TES’in çalışanların emekli maaşını belirlemede BES’e kıyasla sınırlı bir taban oluşturması yer alıyor. Emeklilik sonrası maaşın miktarı, sisteme ne kadar para yatırıldığına bağlı olacak; bu, SGK’daki sürekli maaş garantisiyle karşılaştırıldığında önemli bir ayrımı işaret ediyor.
Karakaş, mevcut işleyişte OKS’ye benzer bir katılım sürecinin TES’te de uygulanacağını belirtiyor. BES’teki birikimlerin TES’e aktarılarak tek bir sistem altında birleştirilebileceğini ifade ediyor; buna göre maaş hesaplamaları da buna göre şekillenecek.
İş değişikliği yapanlar için durum şu şekilde özetlenebilir: Zaman ve prim ödeme durumu BES’e yakın şekilde belirlenecek; devletin katkısı %30; en az 10 yıl prim ödenmişse emeklilik hakkı korunacak. Ancak TES’te cayma hakkı kaldırılacak ve işveren desteği devreye girecek. İşten ayrılıp yeniden işe girildiğinde primlerin devamı beklenir.
Emeklilikte çalışanlar ve ev hanımları için düşünülmesi gerekenler arasında, aylık gelirlerin düşüklüğü ve enflasyon baskısı nedeniyle tasarrufun korunmasının önemi öne çıkıyor. Asgari ücretin gelişimiyle birlikte net gelirler nasıl etkilenirse etkilesin, TES’in birinci zorluğu bu farktan kaynaklanıyor. Ev hanımları ve Bağ-Kur kapsamındaki kişiler için prim ödemelerinin nasıl devam edeceği konusu da netleşmesi gereken bir başka noktadır.
İşveren tarafı ise mevcut SGK ve işsizlik sigortası yükümlülüklerine ek prim yüküyle karşı karşıya kalabilir. Karakaş, bu ek baskının işverenler için bir mücadele oluşturabileceğini, bazı durumlarda ertelenme ihtimalinin değerlendirilebileceğini ifade ediyor.
Vergi ve esnaf için yeni düzenlemeler 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek olan TES ile ilgili olarak illerdeki uygulama farklılıklar gösterecek. Büyükşehirler kapsama dahildirken, ilçe ve 30.000’in altında nüfusa sahip yerler ise dışında kalıyor. Esnaf ve vergi ödemeleri açısından, önceki döneme göre bazı yükümlülüklerde değişiklikler bekleniyor. Vergi politikalarında hedef, kayıt dışılığı azaltmak ve adaleti artırmak olarak ifade ediliyor; büyük işletmeler için vergi avantajları veya yükümlülüklerde yeniden dengeleyici düzenlemeler gündeme gelebilir.
Bu bilgiler, TGRT Haber’in tarafından paylaşılan açıklamalardan derlenmiştir ve TES ile BES arasındaki ilişkiyi, uygulanabilirlik ve etkilerini özetlemektedir.
